Laatste update op: 05 december 2019 15:03
Vanwege de hervorming van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) per 1 januari 2015, valt een groot deel van Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ) onder de Zorgverzekeringswet (Zvw). Er gelden een aantal uitzonderingen. Allereerst de langdurige GGZ, waarbij er aaneengesloten verblijf van drie jaar is, valt per 2015 onder de nieuwe Wet langdurige zorg (Wlz).
Ook de jeugd-GGZ, deze valt per 2015 voor het grootste deel onder de Jeugdwet. Tot slot zijn er ook in de nieuwe Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) een aantal nieuwe taken opgenomen die betrekking hebben op de GGZ. De volgende partijen zijn verantwoordelijk voor deze (nieuwe) wetten:
- Zorgverzekeringswet (Zvw): zorgverzekeraars
- Wet langdurige zorg (Wlz): CIZ (indicatie) en zorgkantoren/instellingen
- Jeudgwet en Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo): gemeenten
Op deze pagina wordt het huidige GGZ-beleid uitgebreid besproken. Hierbij komen verschillende vormen van GGZ aan bod.
GGZ voor volwassen
In het onderstaande diagram zie je hoe de huidige GGZ voor volwassenen is opgebouwd.
(Klik op de afbeelding voor een vergroting)
Huisartsenzorg, de POH GGZ, Basis GGZ en gespecialiseerde GGZ vallen onder de basis zorgverzekering van de Zvw. Na drie jaar behandeling met of zonder verblijf zal er overgegaan worden naar de langdurige GGZ die valt onder de Wlz.
Huisartsenzorg en POH GGZ
Bij problemen met een psychische aard is de huisarts het eerste aanspreekpunt. Hij/zij zal met je in gesprek gaan over je vorm en ernst van je klachten. Vervolgens kan de huisarts in samenwerking met de Praktijkondersteuner Huisarts GGZ (POH GGZ) hulp bieden bij lichtere psychische problemen. Daarnaast kan de arts zelfzorgmodules, medicijnen, psycho-educatie en e-health (internetbehandelingen) voorschrijven. Als dit niet voldoende is/blijkt kan de huisarts doorverwijzen naar de Basis of gespecialiseerde GGZ. Bij deze doorverwijzing zijn een aantal objectieve criteria belangrijk:
- DSM stoornis
- Ernst problematiek
- Risico
- Complexiteit
- Beloop klachten
Basis GGZ
De Basis GGZ is bedoeld voor mildere, niet-complexe psychische problemen en aandoeningen. De zorgvraag en wens van de patiënt is bij de Basis GGZ erg belangrijk. Het behouden van de ’eigen regie’ speelt een belangrijke rol. Via de Basis GGZ zijn er verschillende behandeltrajecten mogelijk:
- Kort: kort traject met e-health en behandeling
- Middel: middellang traject met e-health en behandeling
- Intensief: intensief traject met consulten en behandeling bij een psycholoog/psychiater en e-health
- Chronisch: langdurig traject met consulten en behandeling bij een psycholoog/psychiater en e-health
Specialistische GGZ
Als de psychische problemen na behandeling in de Basis GGZ nog niet zijn opgelost of de problemen van complexere of ernstigere aard zijn, kan de huisarts doorverwijzen naar de gespecialiseerde (specialistische) GGZ. Vaak is er sprake van een zware en/of ingewikkelde psychische aandoening waarbij intensieve behandeling nodig is. Ook begeleiding van een gespecialiseerde verpleegkundige (ambulante zorg) is een veelvoorkomend onderdeel van de specialistische GGZ.
Ook vrijgevestigde psychotherapeuten kunnen patiënten in de specialistische GGZ behandelen.
Langdurige GGZ
Iemand komt in de langdurige GGZ terecht als hij/zij langer dan drie jaar in behandeling en/of verblijf is bij een GGZ-instelling. Hij/zij krijgt dan te maken met de regels uit de Wlz waarvoor een indicatie via het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) vereist is.
Hulp en ondersteuning
De gemeente kan in sommige gevallen ook de nodige hulp en ondersteuning bieden voor GGZ-cliënten. Denk aan het bevorderen van de leefbaarheid en sociale samenhang en het regelen van passende ondersteuning voor participatie in de samenleving (bijvoorbeeld dagbesteding en beschermd wonen). Deze taken heeft de gemeente in 2015 overgenomen van de AWBZ. Men kan hiervoor bij terecht bij een sociaal wijkteam of het Wmo-loket van de gemeente.